พับพับ (๗๓๔)

พับพับ ก. เสียงกระพือปีก เสียงตีปีก ของสัตว์ปีก จำพวกนก และเป็ด ไก่ เป็นต้น

ตัวอย่างการใช้งาน : นี้ ว่า พับๆ ว่าอยู่ ก็คือ จำพวกอาการของสกุณา สกุณี กิริยาของมัน พวกมีปีก พวกวิหค นกบิน สัตว์มีปีก ทั้งปวง พวกเป็ด ไก่ อย่างไรก็ช่าง คือเมื่อมันมีอาการตีปีก ดีใจ หรือว่าตั้งท่าวางที พรึ่บพรับทำแถวแนว เอาอาการ จะบินอยู่แน่แล้ว ฉะนั้น, ใครเป็นต้องสรรบรรยาย สาธยายถ้อยกระทง ที่ละเอียดลออ ตลอด โอนออก ไปในอากัปกิริยาที่เคลื่อนไหว ตามที่เห็นมันเป็น, อย่างคำ ว่า พับๆ ฉะนี้ เห็นที่บรรยาย อธิบาย แก่สัตว์ปีก มีปีก อยู่ว่า ตีปีกพับๆ จะบิน หรือว่ากระพือปีก จะบินฉะนั้น หรือที่ใดมันบินอยู่ มันร่อนจะชะลอจึงทำการกระพือเร็ว ๆ ก็ว่า “กระพือปีกพับๆ”, หรืออย่างไก่โต้ง ตัวที่จะร้องขัน จะยืดเส้นยืดสาย มันก็ตีปีก ก็เหยียด กระพือปีก พับพับ เป็นดั่งนั้น

ที่มา : ตามแต่ที่อ้าง แก่ราชบัณฑิตแล้ว ในพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิต คำใกล้ ๆ กันกับคำนี้ มี ว่า ผับ ๆ แต่อธิบายว่า เป็นเสียงวิ่ง ก็เห็นจะไม่ค่อยตรงนัก เพราะบอกไม่หมดแท้ อธิบายแค่ว่า เหมือนเห็นคนซวนเซ ถ่วนไป คือล้มไปอย่างนั้น ทำแขนขาหรือว่าร่างกายผึบผับ ตามแต่จะว่า เป็นอาการตีปีกพับ ๆ ฉะนั้น ไม่ได้ว่า ไม่อธิบายถึงการตีปีก ผับ ๆ ว่ามีด้วยกันอีกตามความหมายหนึ่ง ไม่ใช่วิ่งไปผับ ๆ แต่กิริยาของคน ซึ่งเป็นที่ต้องเขียนบอกอาการกิริยาของสัตว์ ไม่ได้บอก ตามที่คนอาจพบ อาจจะเห็นได้ทั่ว ๆ ไป เห็นมีอยู่ แล้วเห็นเขียนอธิบายอยู่ ก็ปรากฏเห็นมีได้มาก พอสมควรแล้ว, ครานี้ ดั่งว่านี้ เกลือกว่า ใจก็อยากแต่จะแจ้งไว้ให้คำศัพท์พอดี คำอย่างนั้น อย่างนี้บ้าง อาจบอกเขียนอย่างนั้น ๆ ก็เห็นพอที่ใจตนเหมาะอาจจะว่าอยู่ แต่! อีกข้าง ใจหนึ่งก็ว่า น่าที่จะต้องลงวรรณยุกต์อย่างหนึ่ง ซะกระมัง จึงพอให้ได้รูปบอกเสียงที่แน่แก่เรื่อง ชัดลงไปซะเลย หรือว่า คงจะเป็นแต่เขียนรูปตามธรรมดานี้แล้ว ว่าพอดี